Zijn collega’s van het transplantatieteam hadden eerst geen idee wat ze met hem aan moesten. En ook van sommige patiënten kreeg ziekenhuisapotheker Midas Mulder aanvankelijk vreemde blikken of vragen. Waarom werden ze in hemelsnaam ineens gekoppeld aan een apotheker? Wie had daar nou baat bij? Pillen innemen, dat kan toch iedereen?
De vragen waren logisch, want een levertransplantatieapotheker zoals Mulder is, bestond nog niet in Europa. Waar apothekers meestal achter balies zijn te vinden, draait hij zijn eigen poli met patiënten die een nieuwe lever hebben gekregen in het Erasmus MC. Veel van de in totaal 750 levertransplantatiepatiënten zijn inmiddels op zijn poli geweest. ‘Ook de meest sceptische patiënten vinden het nu heel fijn, zo’n paar extra ogen dat met hen meekijkt’, zegt Mulder.
Mensen doen dingen op een workshop.
Op de poli bekijken de apotheker en patiënt samen welke medicatie nodig is, hoe het gaat met innemen en hoe het staat met eventuele bijwerkingen. Patiënten moeten na een levertransplantatie vaak veel medicatie slikken in ingewikkelde combinaties. Iedereen krijgt tacrolimus, een geneesmiddel dat het afweersysteem onderdrukt en voorkomt dat het lichaam het nieuwe orgaan afstoot.
Dit is ee
n kopje
Tacrolimus verslechtert echter ook de nierfunctie, kan zorgen voor suikerziekte en een hoge bloeddruk. Daar krijgen patiënten vervolgens weer medicatie voor. Ook krijgen veel patiënten door de combinatie van de vele geneesmiddelen last van osteoporose en daar dan ook weer medicatie voor. ‘Zo krijg je een heel polyfarmacie-probleem. Zeker als mensen daarbij ook nog andere ziektes hebben die niets te maken hebben met de transplantatie’, zegt Mulder.
Gebakje eten
Een veelvoud aan medicijnen innemen gaat vaak gepaard met ingewikkelde medicatieschema’s. Sommige pillen mogen volgens de etiketjes alleen op bepaalde tijdstippen worden ingenomen. ‘Er zijn patiënten die om 8 uur, 10 uur, 13 uur 18 uur en 22 uur medicatie slikken en dus de hele dag bezig zijn met hun pillen.’
Kopje in een kader
Mulder heeft de medicatiemomenten voor veel patiënten kunnen reduceren naar maximaal 2 tot 3 momenten per dag. Op sommige doosjes staat dat je één uur voor en twee uur na inname niet mag eten.
- ‘Dat kan iemands dag flink verstoren.
- De instructie op het doosje bleek echter alleen te gaan om vetrijke maaltijden.
- Als patiënten daar rekening mee houden, wordt het veel makkelijker om te schuiven met de tijdstippen van inname. Hierdoor wordt er minder medicatie vergeten en kan dit het verschil maken of je wel of niet fijn een gebakje kunt eten met je kleinkind in de stad. Een pil op een ander tijdstip kan een leven totaal veranderen.’
